Trong bài phát biểu trước đông đảo các quan chức cấp cao, mở đầu ngày làm việc thứ hai (31-5) của Hội nghị Thượng đỉnh An ninh châu Á - Thái Bình Dương (Đối thoại Shangri-La) tại Singapore, ông Hagel thẳng thừng tố cáo Trung Quốc có hành động cải tạo đất đai tại nhiều vị trí và triển khai trái phép giàn khoan Hải Dương 981 (Haiyang Shiyou 981) vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam; ngăn chặn Philippines tiếp cận bãi cạn Scarborough, gây áp lực lên sự hiện diện của Manila trên bãi cạn Second Thomas (bãi Cỏ Mây, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam).
Ông Hagel thẳng thừng tố cáo Trung Quốc có hành động cải tạo đất đai tại nhiều vị trí và triển khai trái phép giàn khoan Hải Dương 981 (Haiyang Shiyou 981) vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Ảnh: Reuters
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nhấn mạnh: “Trong những tháng gần đây, Trung Quốc có nhiều hành động đơn phương, gây mất ổn định, đòi hỏi chủ quyền ở Biển Đông. Mỹ sẽ không làm ngơ khi các nguyên tắc cơ bản của trật tự quốc tế bị thách thức”.
Phản ứng trước bài phát biểu đanh thép này, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc Vương Quán Trung cho rằng bình luận của Bộ trưởng Hagel là không có cơ sở và lên án ông Hagel đã đưa các phát biểu trên trước nhiều bộ trưởng quốc phòng, nhà ngoại giao và chuyên gia an ninh tham dự Đối thoại Shangri-La.
“Bài phát biểu (của ông Hagel) đầy trịch thượng, khiêu khích và hăm dọa. Hoàn toàn không thấy tính chất xây dựng trong bài phát biểu đó, hơn nữa nó lại được đưa ra công khai và không ít lần đích danh chỉ trích Trung Quốc. Những cáo buộc như vậy là hoàn toàn vô căn cứ, vô lý” – ông Vương nói.
Tại Đối thoại Shangri-La năm này, không chỉ Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ công khai chỉ trích thẳng thừng hành động ngang ngược của Bắc Kinh trên biển Đông. Các lãnh đạo Nhật Bản cũng tỏ rõ quan điểm muốn xây dựng vị thế tại khu vực nhằm đối trọng chiến lược với Trung Quốc.
Phát biểu tại Đối thoại Shangri-La hôm 31-5, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera tiếp tục kêu gọi sự hợp tác lớn hơn giữa quân đội Nhật Bản và Đông Nam Á trước sự hung hăng ngày càng nguy hiểm của Trung Quốc.
Lời kêu gọi của ông Onodera đưa ra không bao lâu sau khi Thủ tướng Nhật Shinzo Abe trong bài phát biểu chủ đạo tại sự kiện khai mạc diễn đàn an ninh uy tính bậc nhất khu vực 1 ngày trước đó, đã lên tiếng khẳng định Tokyo ủng hộ hết mình các nước Đông Nam Á trong nỗ lực bảo vệ vùng biển và vùng trời.
Thủ tướng Nhật nhấn mạnh sự ủng hộ đối với Việt Nam trong nỗ lực giải quyết các vấn đề thông qua đối thoại cũng như nỗ lực từ Philippines nhằm kêu gọi một giải pháp cho tranh chấp trên biển Đông
